W dziedzinie prawa występuje wiele rodzajów umów. Różne są również kryteria ich regulowania oraz definiowania. Do tych najpopularniejszych – które zawierał w życiu praktycznie każdy zaliczamy umowy regulowane przez kodeks cywilny. W tejże klasyfikacji znaleźć możemy m.in. umowę sprzedaży, umowę najmu, dzierżawy, leasingu, pożyczki, czy zlecenia. My dziś zajmiemy się szczególnym i nade osobliwym rodzajem umowy.
Czym się charakteryzuje i jakie znaczenie w prawie ma umowa przedwstępna?
Umowa przedwstępna – z łacińska – pactum de contrahendo to umowa w której strony deklarują – innymi słowy zobowiązują się do zawarcia innej umowy. Innej, czyli tak zwanej – przyrzeczonej. Termin zawarcia umowy przyrzeczonej może zostać ustalony w treści umowy przedwstępnej. Może się zdarzyć, że punktu określającego termin w tejże umowie zabraknie. Wówczas umowa przyrzeczona powinna zostać zawarta w terminie wskazanym przez stronę uprawnioną do żądania jej zawarcia. Tu ważna uwaga – nie można żądać zawarcia umowy przyrzeczonej jeśli w ciągu 12 miesięcy od zawarcia umowy przedwstępnej strony nie wyznaczą konkretnego terminu.
Jakie konsekwencje czekają na osoby uchylające się od zawarcia umowy przyrzeczonej?
To pytanie postanowiliśmy zadać ekspertowi z kancelaria adwokacka Legnica.
„Jeśli jedna ze stron zobowiązanych prawnie do zawarcia umowy przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia – wówczas druga strona ma prawo żądać naprawienia zaistniałej szkody. Szkoda ta jest konsekwencją uchylenia od prawnych skutków umowy przyrzeczonej…”
W przypadku umowy przedwstępnej – zakładając, że ta czyni zadość wymogom, które z kolei uwarunkowane są poprzez ważność umowy przyrzeczonej – strona może dochodzić do jej zawarcia. W tego rodzaju sytuacjach zdarza się, że mamy do czynienia z przedawnieniem roszczeń. I tu warto podkreślić, że roszczenia z umowy przedwstępnej ulegają przedawnieniu po 12 miesiącach od dnia zawarcia umowy przyrzeczonej. Może zdarzyć się tak, że sąd oddali żądanie dochodzenia skutków zawarcia wspomnianej umowy i wówczas roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się również z upływem roku, ale wtedy terminem wyjścia pozostaje uprawomocnione orzeczenie.
Źródeł prawa, które pośrednio i bezpośrednio reguluje kwestie związane z umową przedwstępną oraz umową przyrzeczenia należy szukać na kanwie prawa cywilnego oraz jego odłamu – prawa zobowiązań, które stanowi podstawowe przepisy oraz regulacje związane z umowami wszelkiego rodzaju.